(вариант)
– Уæй, райсомы раджы дын
Цуаны цæудзынæн, дзыцца,
Уæртæ Хæрхы сæрмæ
Сæрджын саг марынмæ.
Ацæттæ-ма мын кæн,
Хæссынæн рæуæг чи уа,
Хæрынæн – адджын,
Ахæм фæндаггæгтæ.
– Уæд дын Таймураз Хæрхы сæрмæ
Цуаны куы фæцыди,
Æмæ дын Хæрхы комæй
Саджы богъ куы райхъуысти,
Сæрджын саджы богъ.
Сæрджын саг рамардта
Кодзырты хъæбатыр Таймураз.
– Дзыццамæ мын чи бадзурдзæни:
Хæрхы сæр дын, зæгъ,
Сæрджын саг рамардтон.
Цин дæр ыл ма бакæ,
Маст дæр ыл ма бакæ.
Уæй, сæрджын саг куы нæ рамардта
Цæхæрцæст Таймураз,
Кæсæгæн сæ тæккæ раздзог,
Сæ хъал æлдар куы уыди.
Æмæ Кæсæджы æлдæрттæ
Хъалонагур куы 'рбацыдысты.
Дæлæ куы схæццæ сты
Фæдисæй Хæрхы сæрмæ
Кæсæджы хъал æлдæрттæ.
Уыцы ран арт куы бакæнынц,
Таймуразмæ куы бадзурынц:
Гъей, мæгуыр хæххон дзигло,
Нал нын аирвæздзынæ, уæдæ.
– Уæй, мидæмæ нæм рацæут,
Физонæг бахæрут, уазджытæ!
Дзуапп ын раттынц Кæсæджы 'лдæрттæ:
– Дæ физонæг дæр мах куы у,
Æмæ дæхæдæг дæр мах куы дæ,
Мæгуыр хæххон дзигло.
Уæд, дын, Таймураз куы бадзуры:
– Сымах нæ куы фæсырдтат
Нæ рæсугъд быдыртæй
Ихсыд хæхты цъассытæм.
Ам дæр нæ цæрын куынæуал уадзут...
Уæ, мæ мады зæронд, дзыцца,
Дæ дзидзийы хъуыртт мын
Хæлар æрбауа, уæдæ,
Хæсты æгады мардæй нæ мæлын.
Ой, нана, ды мын кæй бахуыдтай,
Уыцы цъæх цухъа мын
Мæ карз тохы бон
Церечы згъæрау басгуыхти:
Кард дæр æй нæ кæрды,
Топп дæр дзы нæ хизы.
Комынарæджы мыл
Кæсгон æлдæртты нæмгуытæ,
Ихуарæгау кодтой, дзыцца.
Ой, Кодзыртæ, уæ хъулон гал
Ныр мæ хистæн аргæвдут,
Уæддæр дзы мæнæн
Топп ивын куы нæ бауагътат:
Æз уымæй æмбисонды митæ
Бакодтаин ацы 'лдæрттæн.
Дæ хорзæхæй, дзыцца,
Хъыг-иу ма ракæн:
Æз нæ «сæрджын саджы»
Ныххизын кодтон ингæнмæ.
Хæрисы къутæр æхсæры хуызæн.
Ныр куы 'мбырд кæнынц, дзыцца,
Карз хъуынтъыз мигътæ мæ сæрмæ,
Сау мигътæ æхсæвы хуызæн:
Мæ тохы бон, дзыцца,
Кæсгон æлдарæн
Мæ топпы тæвд нæмыг
Йæ сæрыл куы сæмбæлд.
Уæй, Хъобаны рагъыл мын
Кæд сау бал æрбацæуы,
Ой, уый Кæсæджы 'фсæдтæ 'рбацæуынц
Арф комæн йæ нарæджы.
Тæрсгæ сæ ма кæн, дзыцца,
Лæджы мæрдтæ хæссæг сты.
Уой, Кодзырты хъæбатыр Таймураз!
Радзырдта йæ Наниты Сергей, 1936 аз, 5 октябрь, Алагир.
ЦИГСИИ-йы архив, фольклор № 24, папкæ 71, ф. 18–20
Ирон адæмон сфæлдыстад. Дыууæ Томы. Фыццаг том. / Сарæзта йæ Салæгаты З. – Дзæуджыхъæу: Ир, 2007 – 719 ф.
при использовании материалов сайта, гиперссылка обязательна |
