Главная > Историон æмæ тохы зарджытæ > Хъарæмирзи фурт Хъарабий зар

Хъарæмирзи фурт Хъарабий зар

5 апреля 2011. Разместил: 00mN1ck

Хъарæмирзи фурт Хъараби дзиллитæбæл хæтун райдæдта,
Истур къуард æ фæдбæл æрæмбурд кодта:
– Дæлæрдиги нæмæ истур тухæ цæун байдæдта,
Æнахур адæмтæ нæмæ исарæх æй,
Йа, мардзæ, ма суадзæн еци æнахур адæмти!
Нæ хуарз æгъдæуттæ нин байсдзæнæнцæ!
Не стур фæндон урух будуртæ дæр нин байсдзæнæнцæ! –
Æртæ анзи йеци истур къуарди хæтдзæ,
Æ хæдзарæмæ æнæ 'рцæугæй,
Уони пурхæгæнгæ, фæххаттæй.
Истур æфсæдтæ æ фæдбæл бафтудæй.
Дзурдхæсгутæ йибæл фæззиндтæй;
Æртæ анзи йин ниййахæссун фæрæзнæ не 'ссирдтонцæ.
Æ хæдзарæмæ æрбацудæй,
Бафунæй æй сæ хæдзари.
Æртæ бони æма ин æртæ æхсæви æ фур фæлладæй
Æригъал кæнуни амал нæбал адтæй.
Æфсæдтæмæ хабар фегъустæй:
– Æ хæдзари æй æма æригъал кæнун нæбал фæразуй.
Бони цъæхи йибæл æнахур адæмтæ
Æ хæдзарæбæл æртеголæ 'нцæ;
Æхстонцæ 'й, тухтæнцæ йибæл.
Топпи фæттæ медæмæ хæдзарæй
Æрхъезтæ гæлстонцæ æма
Етæ æ цæсгомбæл кæлун байдæдтонцæ.
Æ йеу уосæ Ханти кизги Хæнимæ дзоруй:
– Цидæр биндзитæ мæ цæсгомбæл бадуй!
Йе ба никкудтæй:
– Йетæ биндзитæ нæ 'нцæ, – ин загъта. –
Дæ хæдзарæбæл хъæбæр берæ
Æнахур адæм æрæмбурд æнцæ,
Сæ топпитæ, медæмæ ке калунцæ,
Йетæ æнцæ, биндзитæ нæ 'нцæ!
Рагæпп кодта Хъараби æма ракастæй:
– Хуцау ма ниххатир кæнæд,
Уони мæнбæл ка сардудта!
Дзилли сæрбæл тухæгæнгæ фæххадтæн,
Нур ба мин аци æнæгъдаудзинадмæ ка бакодта,
Хуцау уомæн мæ тæрегъæд ма ниххатир кæнæд. –
Хъазуати æвдезх* исиста;
Рацудæй, сæ хæтдзæ тохгæ.
Æ тургъи æмбесмæ ку рахæтдзæ 'й,
Уæдта фæммард æй,
Куд æнгъæл н' адтæй,
Уотæ тухæ син бакодта, уотемæй.
Æ йеу уосæ, Ханти кизги Хæни,
Æ дуггаг гæрзтæ ин райста,
Хъæбæр хуарз ин бантæстæй;
Тургъи астæумæ æ лæги размæ ку рахæццæ 'й;
Уæд йе дæр уоми æрхаудтæй;
Æ лæги фарсмæ æхе рауагъта,
Æ уод исиста.
Æ дуггаг уосæ, Хатъохчихъоти кизгæ Хангуассæ,
Æртиггаг гæрзтæ райста;
Сæ дууемæн ци нæ бантæстæй,
Уой ин бантæстæй. Уотæ сæ ниццагъта.
Уæдта фæццæфтæ 'й æма искувта:
Йеунæг Хуцау ма ниххатир кæнæд мах тæрегъæдæй!
Махæн нæ сæри хецау дзилли сæрбæл,
Æртæ анзи æнæ хæдзарæмæ æрцæугæй, фæххаттæй.
Дзилли сæрбæл æнæгъдауæй æфхуæрд æрцудан.
Мах уæрагиуæнгтæ уони топпи фæттæн
Ка ниппурхæ кæнун кодта,
Хуцау уонæн ма ниххатир кæнæд!
Æ лæгæн иннæ фарсмæ бацудæй,
Е дæр уоми æ уод исиста.

Радзырдта йæ Хъубадты Елхъан Хъурманы фырт, 21 мартъи, 1926 аз, Дзæуджыхъæу. Ныффыста йæ Дзагурти Губади.
ЦИГСИИ-йы архив, фонд Дзагурова Г.А., опись 1, папкæ 13, ф. 118–120.

Ирон адæмон сфæлдыстад. Дыууæ Томы. Фыццаг том. / Сарæзта йæ Салæгаты З. – Дзæуджыхъæу: Ир, 2007 – 719 ф.

при использовании материалов сайта, гиперссылка обязательна

Вернуться назад