Главная > Нарты кадджытæ > Сырдон сæ сыхæгты чындзы куыд бауарзта, æмæ йыл сайд куыд æрцыд

Сырдон сæ сыхæгты чындзы куыд бауарзта, æмæ йыл сайд куыд æрцыд

13 июня 2010. Разместил: 00mN1ck

    Сырдонæн йæ сыхæгтæм уыди рæсугъд чындз. Æмæ-иу чындз донмæ куы рацыди, йе куыроймæ, уæд-иу Сырдон йæ разы кæмдæриддæр фембæлдис, уым ын-иу, «миу», зæгъгæ, фæкодта.
    Цы сдзырдтаид уайсадæг чындз Сырдонмæ! Афтæмæй иукъорд хæттыты фæстæ чындз йæ лæгæн загъта:
    – Диссаг у, Сырдон мыл кæмдæриддæр амбæлы, уым мын мæ разы фæзæгъы «миу».
     Лæппу йын загъта:
    – Æмæ йæм уæд ды ницы сдзурыс?
    – Æмæ йæм куыд сдзурон, æз æм уайсадгæ куы кæнын?
     Лæппу йыл сдис кодта:
    – Хуыцау дын ма уæд, фæхудинаг мæ кодтай нарты астæу! Дзуапп ын кæй нæ раттыс, уый худинаг у. Ацы хатт ма дыл куы амбæла, уæд ын-иу ды дæр «миу» зæгъ, æмæ дæ куы фæрса: «Кæд?», уæд ын-иу, изæры, зæгъгæ, зæгъ.
    Иу бон та чындз донмæ рауадис, æмæ йыл Сырдон фембæлд æмæ та йыл фæмиу кодта, æмæ йын чындз дæр уæд дзуапп радта, миу, зæгъгæ. Уæд Сырдон тагъдгомау афарста:
    – Кæд?
    Чындз ын загъта:
    – Изæры.
    Чындз сæхимæ куы 'рбацыд, уæд йæ лæгæн загъта:
    – Æз Сырдонæн «миу» загътон.
    Лæппу йын афтæ:
    – Уæдæ нæ нартхор ахойæм, – æмæ дзы ахостой голладжы дзаг. Дыууæ голладжы йæ бадих кодтой æмæ йæ бафснайдтой изæрмæ. Изæрæй лæг загъта йæ усæн:
    – Сырдон куы 'рбацæуа, уæд æз бамбæхсдзынæн æмæ кæрты куы схъæр кæнон, уæд ын зæгъ: «Дæлæ хæрджыты астæу бамбæхс, нæ лæг æрбацæуы».
    Куы æризæр ис, уæд Сырдон дæр æрбацыди. Лæг йæхи бамбæхста. Чындз хæринаг кæнынмæ февнæлдта:
    – Æз дын исты хæринаг арæвдз кæнон.
     Уалынмæ кæрты лæджы хъæр ссыди. Чындз загъта:
    – Мæ хæдзар фехæлд, нæ лæг æрбацæуы. Марадз æмæ дæлæ хæрджыты астæу бамбæхс!
     Сырдон дыууæ хæрæджы астæу æрæмбæхстис.
    Лæг æрбацыд хæдзармæ æмæ загъд кæны:
    – Нырма уе ссинæгтæ дæр ам куы лæууынц!
    Сырдон хæрджыты астæу йæ цыппæртыл лæууы. Лæг саргъ æрбахаста æмæ йæ Сырдоны уæлæ сæвæрдта хæрæджы 'фсон. Дыууæ голладжы Сырдоны æккой сæвæрдта æмæ фæцæуы хъуырхъуыргæнгæ:
    – Бæллæх нæу, ныр та адон фæхæсс фæлладæй.
     Сырдоны хæрæджы æфсон йæ разæй ракодта æд уæргътæ æмæ йæ куыроймæ æртардта. Лæг голджытæ куы райста æмæ сæ куыроймæ куы бахаста, уæд Сырдон саргъ аппæрста æмæ ралыгъди. Фæстæмæ куы ссыдис лæг, уæд та усæн загъта:
    – Сырдон ма дыл куы фембæла, уæд ын-иу, «миу», зæгъгæ, зæгъ.
    Райсом та чындз донмæ куы ацыдис, уæд та йыл Сырдон сæмбæлд. Æмæ йын чындз, «миу», зæгъгæ, фæкодта.
    Уæд Сырдон загъта:
    – Нæ, налат, ныр мæ афтæмæй нал асайдзынæ! Ныр та дын де ссæдтæ хæссын хъæуы куыройæ? Нал дын сæ ахæсдзынæн, нал!

Радзырдта йæ Баймæтаты Куыдзыгус, Дæргъæвс. Ныффыста йæ Наниты Васо, 7 февраль, 1941 аз.
ЦИГСИИ-йы архив, фольклор № 83, папкæ 27, ф. 216.

Ирон адæмон сфæлдыстад. Дыууæ Томы. Фыццаг том. / Сарæзта йæ Салæгаты З. – Дзæуджыхъæу: Ир, 2007 – 719 ф.

при использовании материалов сайта, гиперссылка обязательна

Вернуться назад