поиск в интернете
расширенный поиск
Иу лæг – æфсад у, дыууæ – уæлахиз. Сделать стартовойНаписать письмо Добавить в избранное
 
Регистрация   Забыли пароль?
  Главная Библиотека Регистрация Добавить новость Новое на сайте Статистика Форум Контакты О сайте
 
  Навигация
Авторские статьи
Общество
Литература
Осетинские сказки
Музыка
Фото
Видео
  Книги
История Осетии
История Алан
Аристократия Алан
История Южной Осетии
Исторический атлас
Осетинский аул
Традиции и обычаи
Три Слезы Бога
Религиозное мировоззрение
Фамилии и имена
Песни далеких лет
Нарты-Арии
Ир-Ас-Аланское Единобожие
Ингушско-Осетинские
Ирон æгъдæуттæ
  Интересные материалы
Древность
Скифы
Сарматы
Аланы
Новая История
Современность
Личности
Гербы и Флаги
  Духовный мир
Святые места
Древние учения
Нартский эпос
Культура
Религия
Теософия и теология
  Строим РЮО 
Политика
Религия
Ир-асский язык
Образование
Искусство
Экономика
  Реклама
 
 
16. САРИ АСЛÆНБЕГИ ЗАР
Автор: 00mN1ck / 28 ноября 2007 / Категория: Историон æмæ тохы зарджытæ
(вариант)

Дууæ унаути донмæ рацæунцæ,
Хъайтухъи фурт дæр раздæр рацудæй Хъувгъани хæццæ
Æма син сæ дзубанди æригъуста:
— Хуцау, аци æлдарбæл æхецæй тухгиндæри сæмбæлун кæнæ.
— Æма кæми ес омæй тухгиндæр?
— Дигори ма хонунцæ омæй тухгиндæр.
Хъайтухъи фурт 'фæмæстгун уй æма разæгъуй:
— Дигорæй мæ дууæ анзи раздæр хъалон есун ку гъудæй!
Рамбурд кæнуй æ дзиллæ, æ хабар син радзоруй.
— Æнæ хецонæй ордæмæ фæццæуæн наййес, —
Разæгьунцæ ин.
Хъарадзауи фуртмæ барветуй,
Æма ой фæсте бацæуй е 'фсæдти хæццæ.
Морги æрбадуй æд æфсæдтæ.
Коми думæги хæрæ-мегъæ æрбадтæй, —
Хæрæ-мегъæ нæ уодзæнæй, фалæ
Хъайтухъи фурт Сари Асланбеги
Бæхти коми тулфæ уодзæнæй.
Хæрæ-мегъи рази — дууæ æфсæнцъух берæгъи.
Етæ берæгътæ, бæргæ нæ 'нцæ,
Фал дууæ бæхгини одзæнæнцæ.
Хъанухъи фурт Стур Есе
Кæсæнцæстæй фæкæсуй: дууæ бæхгини
Æрбацæуй: рахес фарсæй ка цæуй,
Е орс барцæ, орс думæг цъæх саулохбæл
Бæргæ бадуй.
Ка уодзæнæй? Куд одзæнæй?
— Хъарадзауи фурт хуарз Сафар-Али уодзæнæй.
— Галеу фарсæй ка цæуй,
Мистрагь бор бæхбæл ка бадуй, е ка 'й?
Ка уодзæнæй, куыд одзæнæй? —
Омæн е 'рдхуард Бийи фурт Муртазали бæргæ 'й.
Не 'фцæгбæл охæн лæг мабал Æрбацæуæд.
Мæнæн раздæр хабар
Ка нæ фегъосун кодта, етæ
Хумæтæги адæм нæ одзæнæнцæ.
Донифарсмæ сцæунцæ хуарз
Есей Уазæгдонæмæ. Æ сиртдзар кæрцæ —
Æ фæсонтæбæл, æфсæнбун — æ къахи,
Отемæй сæмæ рацæуй: «Æгас æрцотæ,
Ка некæд цæуагæ, — ра-син зæгъуй. —
Уæ зæрдæ ма ходæд, хонхаг лæг
Хабарбæл фæрсаг ан хæтæги,
Нæ будури гъæути ци хабар ес?»
— Лазæ нæййес! Æнæ игъуст хабар нæййес!
Разæгъунцæ: «Мах Хъайтухъи фурт
Стур Асланбегæй минæвæрттæ ан:
«Хонхгай афæдзи уæнгæ мæнæн хъалон
Ка нæ кæнуй, охæн дзиллæ нæййес,
Дæу дзиллæй фæстæмæ. Нурба мин хъалон
Радтун кæнæ. Мæхуæдæгдæр Уазабæл
Æд æфсæдтæ æрбацæун. Ме 'фсæдтонтæ
Æстонг уодзæнæнцæ 'ма сæ хуæрдæ дæр
Дæубæл уодзæнæй. Ой дæр дин игъосун кæнун».
— Хъарадзауи фурт! Нæ дæ гъудæй нæхе дорæй
Нæ мæсуг сæттун!
Æгиритдæр нæ бон ку неци уа,
Уæддæр и донæн æ сæри мах цæрæн,
И думæги ба ду цæрис, 'ма дин
Нæ фагустæй тог бæхи къæхтæй сурх дон
Æзмæнтдзинан.
О, Бийи фурт!
Дæу гъуддаг ба æнцон æй: и комæй
Хæрæг-базайраг нæ рауадздзæнæн:
Дæ сувæллæнттæ ехæнæй ниммæлдзæнæвдæ.

Дигорои кæрдзин æма цигъд ин
Ку рарветуй бæгæний хæццæ:
«Е мæнæн мæ хуæруйнаг, а ба
Мæнæн мæ ниуазуйнаг,
Ду оми кæд нæ бауæгæ уодзæнæ, уæд ами
Мæнæн тас нæй. Фæууæмæ кæсон.
Исон рæфтæмæ кæд рандæ уайтæ,
Уæд хуарз. Кенæ ба уин уе 'схъæртæ схуардзæнаэн
Цъæх издийæй. Æлдар еунæг фингæбæл
Нæ евгъуйуй — фæдщин æрхетун дзол
Муди хæццæ,
Кæд рандæ уай, кенæтта
Бадæ-кæндзæнæн хоравари — Хъазити бунгкаги —
Гъолон хути хæццæ».
Уæлæ имæ,
Есемæ, æ адæм æрцæунцаз,
Ра-ин зæгъунцæ: «Стур зæрдитæ нин
Бæргæ æвæрдтай, хонх æдас æй, зæгъгæ.
Нурба нæ реубæл Мисигони
Орс сæр цæргæс куы 'рбадтæй æма
«Усси» ин зæгъæн, æма цæугæ нæ кæнуй,
«Урри!Ь ии зæгъæн æма тæхгæ нæ кæнуй».
«Исон сæумæ нæмæ фæккæсетæ,
Нæ зæронд хæнхтæ ме 'вдесæнтæ,
Æз ин мæсугæй охæн тæккидор
Рагæлдздзæнæн, 'ма æ урух базуртæ кæмæй иреса».
Сæумæ бони цъæхи не стур Есе.
Мæсугмæ ку схезуй, æфоæдтазмæ
Фæккæсуй 'ма Хъайтухъи фурти
Хъувгъани хæццæ рацæугæ фæйинуй.
«Æхемæ ин нæма гъавун, — разæгъуй, —
Æ хъувгъанмæ ин фæккæсетæ!»
Ф-æййæхсуй æма ин æ даргъ цъух
Æвзестæ орс хъувгъан æ размæ расæттуй.
Тузмæггомауæй æрбацæуй Хъайтухъи фурт:
«Аци лæгæй фонс нæ фæккæндзинан,
Нæхецæй ма мин фонс фæккæндзæнæй,
Цæуæн ардигæй»,
Фæннæхстæрунцæ Лесгорæбæл.
Есе æй æрбахсуй, æ ходæ ин рахаун кæнуй.
Æлдар размæ фæккеуй.
Есе ин æ фæдбæл нигьгъæр кæнуй:
«Аккаг дин æй, Хъайтухъи фурт,
Мæ кæронкаг гъæуæн, æлдар огæ 'й,
Дæ сæрæй раковун!»
Сар'и-Асланбеги æфсæдтæ Уазабæл
Фæстæмæ рацæунцæ.

Ныффыста йæ Тугъанты Махарбег. Иæ радзурæг бæрæг нæу.
ЦИНИИ-йы архив, фольклор № 13, папкæ 6, ф. 14—17.


«ИРОН АДÆМЫ СФÆЛДЫСТАД». Фыццаг том. Салæгаты Зоя. Орджоникидзе 1961.

при использовании материалов сайта, гиперссылка обязательна
Информация
Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.
  Информация

Идея герба производна из идеологии Нартиады: высшая сфера УÆЛÆ представляет мировой разум МОН самой чашей уацамонгæ. Сама чаша и есть воплощение идеи перехода от разума МОН к его информационному выражению – к вести УАЦ. Далее...

  Опрос
Отдельный сайт
В разделе на этом сайте
В разделе на этом сайте с другим дизайном
На поддомене с другим дизайном


  Популярное
  Архив
Февраль 2022 (1)
Ноябрь 2021 (2)
Сентябрь 2021 (1)
Июль 2021 (1)
Май 2021 (2)
Апрель 2021 (1)
  Друзья

Патриоты Осетии

Осетия и Осетины

ИА ОСинформ

Ирон Фæндаг

Ирон Адæм

Ацæтæ

Список партнеров

  Реклама
 
 
  © 2006—2022 iratta.com — история и культура Осетии
все права защищены
Рейтинг@Mail.ru