Нарты Сырдонмæ уыди авд азы дæргъы хуыскъ хъуг – адæмæн æмбисонд йæ фырнæрдæй.
Уастырджи, Уацилла æмæ Хуыссæг сфæнд кодтой хъуг бахæрын. Хъуг хызти мæгуыр хъомгæсы рæгъауы. Иу изæр куы уыд, уæд хъуг фесæфти хъæугæронæй. Сырдон нал уагъта мæгуыр хъомгæсы, мæ хъуг мын бафид, зæгъгæ. Уастырджи, Уацилла æмæ Хуыссæгæн сæ фæнд афтæ уыди: «Кæд хъуджы давд схъæр уа, уæд æй бафиддзыстæм, куы нæ схъæр уа, уæд æй бахæрдзыстæм».
Сырдон мæгуыр хъомгæсы куынæуал уагъта, уæд Уастырджи, Уацилла æмæ Хуыссæг сæ цуры æрбалæууыдысты æмæ сын загътой:
– Уæ бар махмæ радтут!
Мæгуыр лæг йæ бар радта. Сырдон дæр фæхъуыды кодта бирæ, уый фæстæ загъта:
– Фæуæд, æз дæр мæ бар дæттын!
Уæд Уастырджи, Уацилла æмæ Хуыссæг Сырдоны хæдзары стыр уæрм скъахын кодтой æмæ Сырдоны уæрмы ауагътой, йæ сæр ын бамбæрзтой стыр къæйæ æмæ Сырдонæн загътой:
– Мах мæгуыр лæджы æртæ хатты бамбæхсдзыстæм, æмæ йæ æртæ хатты дæр куы ссарай, уæд дын дæ хъуг бафиддзыстæм!
Фыццаг хатт бамбæхста мæгуыр хъомгæсы Уастырджи: акодта мæгуыр лæджы Ходы æфцæгыл æмæ йæ Саухъæды тæрсæй тæгæры æхсæн сæнчы мидæг бамбæхста.
Сырдон уæрмæй схызти æмæ рацагуырдта фæдысмудæй æмæ фæраст Ходы æфцæджырдæм. Ахызти æфцæгыл æмæ, Саухъæдмæ куы ныххæццæ, уæд æрбадти тæрсæй тæгæры æхсæн, бафæллади, йæ худ систа, йæ хид асæрфта, стæй загъта:
– Офф-офф, мæхионы тыххæй цы фыдæбон кæнын!
Февнæлдта йæ цуры сæнкмæ, стыдта йæ, æмæ йæ ахæрон куыд загъта, афтæ сæнкæй хъæр ссыди:
– Ма мæ ахæр, æз ам дæн.
– Уæ, дæ бинонты хуыздæр куыд амарди, гъе! – загъта Сырдон, – æмæ сæнчы мидæг та куыд бамбæхстæ?!
Дыккаг бон бамбæхсыны рад уыди Уациллайы. Уацилла мæгуыр лæджы бамбæхста Ходы, Албеджы мусы – най кæныны рæстæджы, мæнæуы нæмыджы.
Сырдон уæрмæй схызти, рауай-бауай акодта æмæ куы бафæллади, уæд Албеджы мусмæ баздæхт æмæ мæнæуы кæрийы цур æрлæууыди.
– Дзаг мус ут! – сдзырдта найгæнджытæм, йæхæдæг февнæлдта кæримæ, мæнæуы нæмгуытæй стырдæры фелвæста æмæ йæ, мæ дзыхы баппарон, зæгъгæ, афтæ мæнæуы нæмыгæй мæгуыр лæг схъæр кодта: – Ма мæ ахæр, æз ам дæн!
– Уæ дæ бинонты хуыздæр куыд амарди, мæнæуы нæмыджы та куыд бамбæхстæ?!
Æртыккаг бон уыди Хуыссæджы рад. Хуыссæг бавдæлди æмæ акодта мæгуыр лæджы Хурмæсыджы размæ. Слæууын æй кодта тигъыл æргом; фыййауы лæдзæг ын саразын кодта йæ риумæ. Сырдон рацу-бацу фæкодта, фæдысмудæй фæагуырдта, æмæ хъæуæй иу фæды йеддæмæ нæ ацыди. Скасти Хурмæсыджы тигъмæ, федта мæгуыр лæджы, фæлæ йæ фыййау фенхъæлдта, фæстæмæ раздæхти æмæ фæлладæй ныхасы æрбадти.
– Офф-офф, мæхионы тыххæй цы фæллæйттæ кæнын!
Хуыссæг уыцы сахат йе уæнгты фæмидæг, æмæ Сырдон афынæй. Æмгъуыд та сын уыди хураныгуылдмæ.
Фæхуыссыд Сырдон. Хур æрныгуылди. Фехъал и æмæ фæгæпп кодта, гъæтт, куыд амардтæн, гъе, зæгъгæ.
Ауади хъæуæй Хурмæсыджырдæм, фæлæ йæм Уастырджи, Уацилла æмæ Хуыссæг фæдзырдтой, нæ æмгъуыд хураныгуылдмæ куы уыд, уæд ма кæдæм цæуыс, зæгъгæ. Раздæхти Сырдон, ныхъхъæр кодтой мæгуыр лæгмæ дæр Хурмæсыджы тигъмæ, æмæ хъуджы мард фесæфти.
Радзырдта йæ Туаты Зауырбег, Къоб. «Ирон адæмон сфæлдыстад», 5-æм чиныг, Орджоникидзе, 1941, ф. 116–117.
Ирон адæмон сфæлдыстад. Дыууæ Томы. Фыццаг том. / Сарæзта йæ Салæгаты З. – Дзæуджыхъæу: Ир, 2007 – 719 ф.
при использовании материалов сайта, гиперссылка обязательна |
